Motyw przemiany bohatera

Motyw przemiany bohatera. Omów zagadnienie na podstawie Zbrodni i kary Fiodora Dostojewskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Motyw przemiany bohatera należy do najczęściej podejmowanych w literaturze. Może ona dotyczyć sposobu myślenia, sfery moralności lub postawy wobec życia. Zazwyczaj jest rezultatem trudnych doświadczeń, spotkania z innymi ludźmi albo przełomowych wydarzeń. W "Zbrodni i karze" Fiodora Dostojewskiego obserwujemy niezwykle dramatyczną drogę przemiany głównego bohatera - Rodiona Raskolnikowa.

Motyw przemiany bohatera - teza

Przemiana bohatera w literaturze dowodzi, że człowiek nie jest istotą statyczną. Choć może błądzić i popełniać zło, ma szansę na moralne odrodzenie – zwłaszcza dzięki refleksji, przeżywanemu cierpieniu oraz spotkaniom z drugim człowiekiem.

Motyw przemiany bohatera - argumentacja 

Na początku powieści Raskolnikow kieruje się teorią o "ludziach niezwyczajnych". Wierzy, że jednostka wybitna ma prawo łamać prawo moralne, o ile jej czyny przyniosą korzyść ludzkości. Zgodnie z tą ideą decyduje się na zbrodnię, mordując lichwiarkę.

Po dokonaniu tego czynu bohater przechodzi długą i bolesną przemianę wewnętrzną. Zaczyna dostrzegać, że jego teoria była mylna, a on sam nie jest "wyjątkowy", lecz podlega tym samym prawom moralnym co każdy inny człowiek. Sonia Marmieładowa odgrywa tu znaczącą rolę i uczy go:

• pokory,
• miłosierdzia,
• wiary w Boga.

Dzięki niej Raskolnikow wyznaje winę i podejmuje pokutę, co stanowi początek jego moralnego odrodzenia. Dostojewski tym samym dowodzi, że autentyczna przemiana człowieka zaczyna się od uznania swoich błędów i otwartości na drugiego człowieka.

Motyw przemiany bohatera - kontekst

Również Konrad, główny bohater trzeciej części "Dziadów" Adama Mickiewicza, przechodzi przemianę duchową. Ulegając początkowej pysze, buntuje się przeciwko Bogu z głębokim poczuciem jednostkowej siły i wyjątkowości.

W trakcie Wielkiej Improwizacji żąda boskiej mocy, by móc zbawić naród, jednak jego bunt kończy się klęską. Dopiero w końcowych scenach dramatu Konrad pokornieje i zaczyna rozumieć, że zbawienie nie leży w mocy jednostki, lecz w ofierze i poświęceniu. Przemiana bohatera, podobnie jak w przypadku Raskolnikowa, dokonuje się za sprawą cierpienia i refleksji, a jej ostatecznym celem jest odnalezienie właściwej drogi moralnej.

Motyw przemiany bohatera - podsumowanie

Motyw przemiany bohatera dowodzi, że człowiek ma zdolność do zmiany swojego życia pod wpływem przeżytych doświadczeń i wewnętrznej refleksji.

1. Raskolnikow w "Zbrodni i karze" odbywa drogę od pychy i zbrodni do pokory oraz przyznania się do winy.
2. Konrad z "Dziadów cz. III" także przechodzi duchową transformację, rozpoczynając od buntu przeciw Bogu i kończąc na zrozumieniu, że nie on jest jedynym decydentem w sprawach losów narodu.

Oba te przykłady literackie ukazują, że przemiana bohatera często łączy się z cierpieniem, jednak prowadzi do moralnego oczyszczenia i wewnętrznego odrodzenia.

Chcesz opanować każde zagadnienie z matury ustnej na 100%? Sprawdź szczegółowe opracowanie pytań jawnych i zdaj z łatwością!